بررسی عوامل مؤثّر بر مشارکت روستاییان در روند تهیّه و تصویب و اجرای طرح هادی روستایی (مطالعة موردی: شهرستان دشتستان)

مشارکت یکی از مهم‌ترین ارکان توفیق طرح‌های توسعة روستایی از جمله طرح هادی محسوب می‌شود و از آنجا که مشارکت فرآیندی نیست که بتوان آن را از بیرون تعیین کرد و باید آن را از طریق کنش و بازبینی جمعی و منظّم مردم به وجود آورد، هدف تحقیق، بررسی عوامل مؤثّر بر مشارکت روستاییان در فرآیند تهیّة طرح‌های هادی در سکونتگاه‌های روستایی مورد مطالعه انجام شده است.در تحقیق حاضر، با استفاده از کارهای صورت­گرفته در دانشگاه‌ها، مؤسّسات و مجلاّت علمی و پایگاه‌های علمی مختلف، اطّلاعات مورد نیاز در زمینة عوامل مؤثّر بر مشارکت روستاییان در اجرای طرح هادی روستایی به دست آمده است و در مطالعات میدانی نیز اطّلاعات مورد نیاز از طریق پرسشگری و مشاهده حاصل شد. جامعة آماری، 12 سکونتگاه روستایی شهرستان دشتستان که در آنها مشارکت روستاییان در فرآیند اجرای طرح چشم‌گیر بوده است می‌باشد. در سطح روستاها، حجم نمونة خانوارهای مورد پرسشگری بر اساس فرمول کوکران 257 خانوار بوده که 136 خانوار در طرح هادی مشارکت کرده‌اند و 121 خانوار در طرح هادی مشارکت نکرده‌اند؛ همچنین 28 نفر از مسئولین روستایی (دهیار و اعضای شورای اسلامی) نیز مورد پرسش قرار گرفته‌اند تا نتایج قابل مقایسه باشد. یافته‌ نشان می‌دهد کهمیزان مشارکت روستاییان در تهیّه و تصویب و اجرای طرح در حدّ متوسّط است. در بررسی عوامل مؤثّر بر مشارکت نیز عوامل فردی با میانگین 67/3 مؤثّرترین عامل در مشارکت و عوامل اقتصادی با میانگین 01/4 مؤثّرترین عامل در عدم مشارکت روستاییان است؛ بنابراین، آگاهی روستاییان می‌تواند زمینه‌ساز افزایش مشارکت و سطح توانمندی اقتصادی روستاییان به عنوان مانعی برای مشارکت آنان محسوب گردد. در تحلیل فضایی عوامل مؤثّر بر مشارکت، روستاهای نظرآقا و رود فاریاب به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار را دارا بوده‌اند. در کل عوامل مؤثّر بر مشارکت، 6/34 % درصد از تغییرات مربوط به میزان مشارکت روستاییان را تبین می‌کند.